Lý thuyết pháp luật nữ quyền đang hiện là xu hướng nổi bật trong khoa học pháp lý hiện đại. Hội thảo khoa học “Hướng đến bản án nữ quyền Việt Nam” do Trường Đại học Kinh tế – Luật (UEL) phối hợp cùng Quỹ Rosa-Luxemburg-Stiftung Southeast Asia, Văn phòng Hà Nội tổ chức ngày 01/8/2025 trở thành diễn đàn học thuật quan trọng, nơi các bản án được tiếp cận dưới lăng kính nữ quyền nhằm góp phần xây dựng một hệ thống pháp luật công bằng, nhân văn và bao trùm hơn.
 
Lý thuyết nữ quyền và mong muốn xây dựng nền tư pháp nhân văn

Hội thảo “Hướng đến bản án nữ quyền Việt Nam” (VFJ 2025) tập trung phân tích các bản án tiêu biểu trong hệ thống tư pháp Việt Nam qua cách tiếp cận của lý thuyết pháp luật nữ quyền – một xu hướng đang ngày càng khẳng định vai trò phản biện và cải cách trong khoa học pháp lý.
 
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Lê Vũ Nam – Phó Hiệu trưởng UEL khẳng định pháp luật nữ quyền không chỉ góp phần làm rõ các cấu trúc bất bình đẳng tiềm ẩn trong quy phạm và thực thi pháp luật, mà còn mở ra những hướng đi mới để xây dựng chính sách công bằng, tiến bộ hơn. Theo PGS.TS Lê Vũ Nam, việc so sánh tiếp cận nữ quyền giữa các hệ thống pháp luật sẽ giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm quốc tế, đồng thời phát triển những chuẩn mực tư pháp phù hợp với bối cảnh trong nước.
 

Phó Hiệu trưởng Lê Vũ Nam phát biểu khai mạc VFJ 2025
 

VFJ 2025 nhận được sự đồng hành của Quỹ Rosa-Luxemburg-Stiftung Southeast Asia, Văn phòng Hà Nội, tổ chức đã có hơn 5 năm hợp tác với UEL trong nhiều dự án thúc đẩy bình đẳng giới và nữ quyền.  

 Phát biểu tại Hội thảo, bà Triệu Tuyết Mai Hương - Quản lý dự án Quỹ cho biết Rosa-Luxemburg-Stiftung đặc biệt quan tâm đến các nhóm phụ nữ yếu thế, phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ khuyết tật, lao động nữ di cư… với mục tiêu nâng cao vị thế của phụ nữ trong xã hội. Hội thảo lần này là cơ hội để cùng nhận diện thách thức, khai mở cơ hội, phát triển phương pháp luận và thực tiễn xét xử theo hướng bình đẳng, tiến bộ, đồng thời lan tỏa cảm hứng xây dựng một thế giới công bằng hơn qua các bản án mang tinh thần nữ quyền.

Bà Triệu Tuyết Mai Hương - Quản lý dự án Quỹ Rosa-Luxemburg-Stiftung Southeast Asia, Văn phòng Hà Nội phát biểu tại VFJ 2025

Viết lại bản án – khơi dậy tư duy phản biện và công lý đa chiều

Điểm nhấn học thuật của Hội thảo là các tham luận phân tích và đề xuất “viết lại” bản án từ góc nhìn nữ quyền. Trong tham luận “Quyền thừa kế và di sản thừa kế”, TS Nguyễn Thị Kim Chung - Học viện Hành chính Quốc gia cho rằng cách diễn giải pháp luật cần có tính nhạy cảm giới hơn, đặc biệt trong các tranh chấp tài sản, nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho phụ nữ và các nhóm yếu thế trong xã hội Việt Nam. Theo TS Chung, việc phân tích bối cảnh giới trong xét xử là chìa khóa để đưa lý thuyết nữ quyền vào thực tiễn tư pháp Việt Nam.
 

TS Nguyễn Thị Kim Chung trình bày tham luận “Quyền thừa kế và di sản thừa kế”

Trong khi đó, ở phần trình bày của mình, TS Nguyễn Trương Anh Trâm - Trường Đại học Kinh tế – Luật lại mở rộng khung phân tích sang bình diện công lý toàn cầu, với trường hợp một bản án về mang thai hộ xuyên quốc gia. Dựa trên lý thuyết công lý ba chiều của Nancy Fraser – phân phối lại, công nhận và đại diện, bài tham luận đặt ra câu hỏi về cách hệ thống pháp luật xử lý các yếu tố như quan hệ huyết thống, trách nhiệm chăm sóc và danh tính cá nhân, các vấn đề vốn ngày càng trở nên phức tạp trong bối cảnh xã hội hiện đại. Đồng thời, TS Trâm cũng kiến nghị xây dựng khung pháp lý xuyên quốc gia đặt nền tảng trên công lý biến đổi – một cách tiếp cận nhằm bảo vệ đồng đều các bên liên quan, đặc biệt là người mang thai hộ và trẻ em.
 

TS Nguyễn Trương Anh Trâm trình bày tham luận ““Xác định con và quyền nuôi dưỡng trong mang thai hộ”
 

Toàn cảnh Hội thảo
 

BTC cùng các đại biểu tham dự Hội thảo

 
Tin và hình ảnh: Phòng Truyền thông