Milton Friedman là một nhà kinh tế học đoạt giải Nobel người Mỹ. Là người ủng hộ chủ nghĩa tư bản tự do, ông đã có những đóng góp quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế học vĩ mô, kinh tế học vi mô, lịch sử kinh tế và thống kê.

 

Milton Friedman là một nhà kinh tế học người Mỹ, mặc dù có xuất thân khiêm tốn nhưng đã vươn lên trở thành một trong những nhà kinh tế có sức ảnh hưởng nhất thế kỉ XX. Vào ngày 31/07/1912, Milton Friedman được sinh ra tại Brooklyn, New York trong một gia đình lao động người Do Thái nhập cư từ Berehove, Áo-Hungary (nay thuộc Ukraina), đồng thời là con trai út trong gia đình có bốn người con. Mẹ của ông - bà Sára Eszter Landau là người điều hành một cửa hàng bán đồ khô, trong khi cha ông – ông Jenő Saul Friedman là người thực hiện nhiều dự án kinh doanh khác nhau. Không lâu sau khi Milton ra đời, gia đình họ chuyển tới Rahway, New Jersey.

 

 

Là một học sinh tài năng, Friedman tốt nghiệp trường trung học Rahway năm 1928, ngay trước khi ông tròn 16 tuổi. Friedman nhận một học bổng danh giá của đại học Rutgers ở New Jersey. Lúc đầu, Friedman học chuyên ngành toán với dự định sẽ trở thành một chuyên viên tính phí bảo hiểm, nhưng trong suốt thời gian học tập tại đại học Rutgers, ông đã chịu ảnh hưởng rất lớn từ hai giáo sư kinh tế Arthur F. Burns và Homer Jones. Cuối cùng, Milton Friedman ra trường với tấm bằng tốt nghiệp cả ngành toán và kinh tế. Sau đó, ông tiếp tục theo đuổi đam mê về kinh tế của mình và nhận được bằng thạc sĩ tại Đại học Chicago. Trong thời gian này, ông đã gặp người vợ tương lai của mình là Rose Director –một nhà kinh tế học xuất sắc theo đúng nghĩa. Sau khi hoàn thành khóa học thạc sĩ, Friedman làm nghiên cứu sinh tại đại học Columbia (1933-34), nơi ông học thống kê với nhà thống kê nổi tiếng Harold Hotelling.

 

Năm 1943, Friedman gia nhập Ban nghiên cứu chiến tranh tại đại học Columbia. Lĩnh vực ông nghiên cứu là các vấn đề về chế tạo vũ khí, chiến thuật quân sự và các thí nghiệm với kim loại. Năm 1946, ông nhận bằng tiến sĩ tại đại học Columbia, sau khi trình bày công trình nghiên cứu mà ông cùng làm với Kuznets mang tên Incomes from Independent Professional Practice. Ngày 2 tháng 2 năm 1945, con trai của Milton và Rose, David Director Friedman, ra đời. Friedman giảng dạy tại đại học Minnesota trong năm học 1945-1946.

 

Năm 1946, Friedman nhận lời mời giảng dạy môn lý thuyết kinh tế học tại đại học Chicago, nơi ông làm việc trong suốt 30 năm sau đó. Tại đây, ông đã góp phần xây dựng nên một cộng đồng trí thức có quan hệ vô cùng chặt chẽ và đã sản sinh ra rất nhiều nhà kinh tế học đoạt giải Nobel. Tư tưởng của họ được gọi chung là Trường phái kinh tế học Chicago.

 

Friedman từng làm cố vấn về chính sách kinh tế cho ứng viên tổng thống đảng Cộng Hòa Barry Goldwater năm 1964.

 

Trong suốt sự nghiệp học tập của mình, Milton Friedman đã Đưa ra rất nhiều nghiên cứu mang tính cách mạng hóa, nổi bật nhất là lạm phát, tiền tệ và tiêu dùng. Năm 1976, Milton Friedman đã được trao giải Nobel cho những cống hiến, đóng góp không ngừng nghỉ của ông đối với lĩnh vực kinh tế học. 

 

Dưới sự lãnh đạo tài tình cùng kĩ năng chuyên môn tuyệt vời, Khoa Kinh tế của Đại học Chicago đã trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới và nhiều sinh viên của Milton đã trở nên nổi tiếng, bao gồm cả Gary Becker – người đã từng đoạt giải Nobel Kinh tế.

 

Trong suốt sự nghiệp của mình, Friedman đã đưa ra rất nhiều nghiên cứu học thuật mang tính bước ngoặt và viết cho rất nhiều người nói chung. Năm 1962, cùng với sự hỗ trợ đến từ vợ mình – Rose, ông đã viết tác phẩm “Chủ nghĩa tư bản và sự tự do”, thành công đưa kinh tế học liên quan đến chính sách công vào diễn ngôn hàng ngày một cách thân thiện với người đọc. Friedman đã giải thích cho mọi người cách mà thị trường có thể cải thiện mọi thứ, từ giáo dục đến quân đội. Năm 1980, Milton cùng Rose viết cuốn sách “Free to choose” (Tự do lựa chọn), trở thành cuốn sách thành công nhất của Milton và Rose. Nó được xây dựng trên những ý tưởng về thành công của chủ nghĩa tư bản và tự do bằng cách áp dụng các nguyên tắc kinh tế vào một loạt các vấn đề hàng ngày.

 

Bên cạnh đó, một số lý thuyết về kinh tế học của Milton Friedman cũng có sức ảnh hưởng vô cùng lớn đối với các nghiên cứu về kinh tế sau này từ lý thuyết hàm tiêu dùng đến thuyết thu nhập vĩnh cửu, nổi bật nhất phải kể đến lý thuyết số lượng tiền tệ (mối liên hệ giữa cung tiền và giá trị danh nghĩa của sản phẩm đầu ra). Những nghiên cứu thực tiễn của Friedman và một số lý thuyết ủng hộ rằng: “Hiệu ứng trong ngắn hạn về sự thay đổi của cung tiền chủ yếu ảnh hưởng tới sản phẩm đầu ra, nhưng trong dài hạn thì chủ yếu ảnh hưởng đến giá cả”. Friedman là người khởi xướng trường phái trọng tiền trong kinh tế. Ông kiên định với luận điểm rằng có một mối liên hệ chặt chẽ giữa lạm phát và lượng cung tiền, qua đó lạm phát có thể được kiềm chế với những điều chỉnh tỷ lệ tăng cơ sở tiền tệ đúng đắn.

 

Năm 1977, Milton Friedman đã nghỉ hưu tại Đại học Chicago nhưng công việc của ông vẫn không ngừng lại. Milton vẫn tiếp tục vận động các chính sách công, viết hơn ba trăm bài đăng trên báo NEWSWEEK, phát biểu trên khắp thế giới về nhiều chủ đề và đóng góp nhiều cho thị trường ý tưởng. Theo Milton Friedman, đóng góp lớn nhất của ông là cho chính quyền của Tổng thống Nixon, là người dẫn dắt Uỷ ban đặc biệt của Tổng thống bãi bỏ các dự thảo kinh tế không có hiệu quả.

 

Rất ít các nhà kinh tế học có thể đóng góp cho cả nghiên cứu Kinh tế  và Chính trị như mà cách Milton Friedman thực hiện. Và chắc chắn số lượng sẽ ít hơn nữa để nói về người thành công và có sức ảnh hưởng như Milton. Đó là lý do tại sao tờ The Economist công nhận rằng: “Friedman là nhà kinh tế có ảnh hưởng lớn nhất vào nửa sau thế kỷ 20”.

 

Là nhân vật tiêu biểu, danh nhân trong lĩnh vực kinh tế và thể theo nguyện vọng của giảng viên, sinh viên của Trường Đại học Kinh tế - Luật, tượng của Ông đã được trang trọng đặt tại Vườn tượng danh nhân trong khuôn viên Trường. 

Nguồn: CCA tổng hợp