John von Neumann, nhà Toán học người Mỹ gốc Hungary, ông sinh ngày 28 tháng 12 năm 1903 tại Budapest - Hungary, mất ngày 8 tháng 2 năm 1957 tại Washington DC – Hoa Kỳ. Ông là một nhà khoa học nghiên cứu về Toán học (nền tảng của toán học, phân tích chức năng, lý thuyết ergodic, hình học, cấu trúc liên kết và phân tích số học), Vật lý (cơ học lượng tử, thủy động lực học, động lực học chất lưu), Kinh tế (lý thuyết trò chơi), Máy tính (kiến trúc von Neumann, máy tự sao chép von Neumann, lập trình tuyến tính, tính toán ngẫu nhiên) và Thống kê.

 

 

  John von Neumann được các giáo sư bồi dưỡng về môn Toán tại Đại học Budapest. Ông có bằng tiến sĩ Toán học tại Đại học Budapest ở tuổi 22. Trong thời gian này, ông học kỹ thuật hóa chất tại ETH Zurich ở Thụy Sĩ. Trong những năm 1926-1930 ông là một giảng viên tư ở Berlin, Đức.

 

John von Neumann được mời sang Đại học Princeton (New Jersey, Mỹ) vào năm 1930 và là một trong bốn vị giáo sư đầu tiên của Viện Nghiên cứu Cao cấp ở Princeton (một trong số đó là Albert Einstein), nơi ông là giáo sư toán học từ ngày thành lập viện năm 1933 cho đến khi ông mất vào năm 1957.

 

Một trong những thành tựu lớn của ông là việc phát triển khối lượng khổng lồ các tính toán đưa vào việc chế tạo bom nguyên tử. Với kiến thức về máy tính phổ quát mang tính lý thuyết của Alan Turing, John von Neumann đã định nghĩa về một kiến trúc sử dụng cùng một bộ nhớ cho việc lưu trữ chương trình lẫn dữ liệu. Hầu như tất cả các máy tính ngày nay đều sử dụng kiến trúc này (hoặc một biến thể nào đó của nó).

 

Ông cũng là người tiên phong của lý thuyết trò chơi, một phân nhánh mới của toán học hiện đại. Từ tác phẩm "Lý thuyết trò chơi và hành vi kinh tế" do John von Neumann viết chung với Oskar Morgenstern vào năm 1944, đã đánh dấu sự hình thành sơ bộ của hệ thống lý thuyết trò chơi hiện đại, do đó ông được gọi là "cha đẻ của lý thuyết trò chơi". Lý thuyết trò chơi đã trở thành một trong những công cụ phân tích tiêu chuẩn của kinh tế học. Ứng dụng rộng khắp trong các lĩnh vực tài chính, sinh vật học, kinh tế học, khoa học máy tính,… và rất nhiều ngành học khác.

 

Nhìn lại sự phát triển vinh quang của khoa học và công nghệ trong thế kỷ 20, không thể nào không đề cập đến John von Neumann, ông được coi là nhà toán học kiệt xuất, một trong những trí tuệ lớn nhất ở thời đại của mình. Thành tựu khoa học của ông đã thúc đẩy mạnh mẽ sự tiến bộ của khoa học và công nghệ và thúc đẩy rất nhiều tiến bộ của đời sống xã hội. Ông là một trong những tài năng vĩ đại và được liệt vào hàng những tên tuổi lớn nhất của mọi thời đại như Galilei, Newton và Einstein.

 

Là nhân vật tiêu biểu, danh nhân trong lĩnh vực Toán học và thể theo nguyện vọng của giảng viên, sinh viên của Trường Đại học Kinh tế - Luật, tượng của John von Neumann đã được trang trọng đặt tại Vườn tượng danh nhân trong khuôn viên Trường. 

 

Nguồn tham khảo: https://vi.wikipedia.org/wiki/John_von_Neumann

    Tổng hợp và giới thiệu: Khoa Toán Kinh tế