Kỷ niệm 252 năm ngày sinh Danh nhân Luật Napoleon Bonaparte

Napoleon tên đầy đủ là Napoléon Bonaparte, ông sinh ngày 15 tháng 8 năm 1769, mất ngày 5 tháng 5 năm 1821. Ông là một chính khách và nhà lãnh đạo quân sự người Pháp. Ông được xem là một trong những nhà lãnh đạo quân sự vĩ đại nhất trong lịch sử thế giới. Bên cạnh đó, ông còn được xem là một nhà cai trị xuất chúng với rất nhiều cải cách đã làm thay đổi nước Pháp, và thậm chí một số định chế do ông đưa ra vẫn được vận dụng ở nước Pháp cho đến ngày nay.

Sẽ không phải quá lời khi nói rằng Napoleon Bonaparte là một danh nhân đã làm thay đổi Lịch sử của nước Pháp và của Thế giới. Bài viết sẽ đề cập đến những thành tựu và di sản của Napoleon để thấy rõ được những đóng góp, công lao của danh nhân này đến cho nhân loại.

Bên cạnh tài năng quân sự khiến người đời nể phục, Napoleon còn để lại cho nhân loại nói chung và nước Pháp nói riêng những di sản đồ sộ về văn hóa và tư tưởng. Ông đã tiến hành những cải cách lâu dài liên quan đến giáo dục bậc cao, một đạo luật thuế, hệ thống đường sá và cống thoát nước, và thiết lập nên Ngân hàng Pháp. Ông còn cho ban hành Giáo ước 1801 mà ông đạt được khi thương lượng với Giáo hội CÔng giáo, qua đó tìm cách hòa giải với dân chúng hầu hết theo Công giáo với nền cai trị của ông. Giáo ước này được ban hành song song với Bộ Điều khoản Cơ bản (Les Articles Organiques), bộ luật chỉnh đốn tín ngưỡng dân chúng ở Pháp. 

Tháng Năm năm 1802, ông lập nên Bắc Đẩu Bội tinh (tiếng Pháp là Légion d'honneur, nghĩa là “Binh đoàn danh dự”), một sự thay thế cho các huân chương hoàng gia và tước hiệu hiệp sĩ cũ, để khuyến khích các thành tích quân sự lẫn dân sự; huân chương này hiện vẫn là phần thưởng danh dự cao nhất ở Pháp ngày nay.

Ông cũng có những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực pháp lý, đặc biệt phải kể đến là Bộ luật dân sự của Napoléon, Code Civil – nay thường được biết dưới tên Bộ luật Napoléon - được chuẩn bị bởi hai viện lập pháp dưới sự giám sát của Jean Jacques Régis de Cambacérès, vị Tổng tài thứ hai. Napoléon tham gia tích cực vào các phiên họp của Hội đồng Nhà nước để sửa chữa bản thảo. Sự phát triển bộ luật là một thay đổi căn bản về bản chất của hệ thống luật dân sự với sự nhấn mạnh rõ ràng lên các luật phải được viết rõ ràng và có thể tiếp cận được. Các bộ luật khác do Napoléon ấn định nhằm hệ thống hóa luật thương mại và luật hình sự; một Hướng dẫn Luật Hình sự thiết lập lần đầu tiên một cách quy củ các quy trình tố tụng.

Bộ luật Napoléon được tiếp nhận trên phần lớn châu Âu, dù chỉ trong những vùng đất ông chinh phục được, và được duy trì ngay cả sau thất bại của ông. Bộ luật này ngày nay vẫn có tầm quan trọng trên một phần tư hệ thống luật thế giới bao gồm ở châu  Âu, châu Mỹ và châu Phi.

Mặc dù cho đến ngày nay vẫn có nhiều ý kiến trái chiều về cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng của Napoleon, tuy vậy chúng ta đều không thể phủ nhận được những di sản, những sự đóng góp quan trọng của ông cho không chỉ nước Pháp mà toàn bộ nhân loại. Trong góc nhìn của hầu hết mọi người, Napoleon vẫn là vị Hoàng đế vĩ đại của nước Pháp, vẫn là một nhà tư tưởng, một chính khách vĩ đại, và là một trong những nhà chỉ huy quân sự tài ba, lỗi lạc nhất mà nhân loại từng sản sinh.

Là nhân vật tiêu biểu, danh nhân  trong lĩnh vực luật và thể theo nguyện vọng của giảng viên, sinh viên của Trường Đại học Kinh tế - Luật, tượng của Napoleon Bonaparte đã được trang trọng đặt tại Vườn tượng danh nhân trong khuôn viên Trường. 

(Nhiều thông tin trong bài viết được trích dẫn từ trang:

https://vi.wikipedia.org/wiki/Napol%C3%A9on_Bonaparte#Nh%E1%BB%AFng_c%E1%BA%A3i_c%C3%A1ch_l%E1%BB%9Bn)

    Tổng hợp và giới thiệu: ThS Nguyễn Công Định - GIảng viên Khoa Luật kinh tế